Kiểu gõ dấu chữ Việt nhanh nhất

Kiểu gõ dấu chữ Việt nhanh nhất

Người đăng: Nguyễn Hoàng Anh's Blog

Kiểu gõ dấu chữ Việt nhanh nhất

Trần Tư Bình

A. Giới thiệu

B. Kiểu gõ, bộ chữ, phông chữ khác nhau thế nào ?

C. So sánh 3 kiểu gõ dấu: VIQR, VNI, Telex

    1. Nguyên tắc chung

    2. Kiểu gõ VIQR (Vietnet)

    3. Kiểu gõ VNI

    4. Kiểu gõ Telex

D. Kiểu gõ dấu Tubinhtran

E. Cách dùng kiểu gõ Tubinhtran trong WinVNKey

F. Kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS

G. Cách cài kiểu gõ Tubinhtran-MS vào WinVNkey (hoặc kiểu gõ của riêng mình)

H. Kết luận

A. GIỚI THIỆU

Nếu thỉnh thoảng mới gõ chữ Việt thì dùng kiểu gõ dấu nào cũng được, càng dễ nhớ càng tốt. Còn như thường xuyên gõ thì ta nên tìm kiểu gõ dấu nào vừa dễ nhớ và ít phải di chuyển ngón tay thì mới gõ nhanh hơn được.

Bài viết này trình bày ưu khuyết điểm của 4 kiểu gõ dấu thông dụng là VIQR, VNI, Telex và Microsoft (TCVN6064). Sau đó, xin đề nghị 2 kiểu gõ khác mà chúng tôi tin rằng sẽ giúp gõ dấu chữ Việt được nhanh hơn.

Trước khi trình bày, tưởng cũng cần làm sáng tỏ vài danh từ thường bị lầm lẫn.

B. KIỂU GÕ, BỘ CHỮ, PHÔNG CHỮ KHÁC NHAU THẾ NÀO ?

Kiểu gõ (typing method): là cách dùng các phím trên bàn phím không có chữ Việt (non Vietnamese keyboard) để tượng trưng cho các dấu chữ Việt.

Hiện có 4 kiểu gõ chữ Việt thông dụng là: VIQR, VNI , Telex và Microfoft. Người dùng có thể chọn bất kỳ kiểu nào, hoặc tự qui định lấy kiểu gõ theo sở thích của mình.

Bộ chữ (charset): là tập hợp các ký tự được sắp xếp theo một thứ tự nhất định nào đó và số thứ tự của ký tự được gọi là mã số của ký tự đó.  Bộ chữ có thể được diễn tả bằng một bảng có hai cột: một cột là mã số và cột còn lại là hình của ký tự. Vì lý do này, bộ chữ (charset) còn được gọi là bảng mã (encoding table). 

Đó là lý do tại sao từ cùng một tập hợp các chữ Việt như nhau, nhưng ta lại có nhiều bộ chữ khác nhau như UNICODE, VISCII, VNI, VPS, TCVN, ...  Bộ chữ Unicode là tập hợp các ký tự Việt được sắp xếp theo thứ tự do tập đoàn Unicode Consortium qui định, bộ chữ VISCII là do nhóm chuyên gia Việt Nam ở hải ngoại (Viet-Std) qui định, còn bộc chữ VNI là do công ty VNI Soft, bộ chữ VPS là do tổ chức VPS, v.v…

Bộ chữ thông dụng nhất hiện nay là Unicode do tập đoàn Unicode Consortium thiết kế và phát hành. Tập đoàn này có những thành viên là các đại công ty như Microsoft, Apple, Sun, HP, v.v. Do đó, không nên lầm lẫn bộ chữ Unicode là của Microsoft. Microsoft chỉ là người sử dụng, giống như WinVNKey, Unikey, Vietkey, VPSKeys, VNI, mViet, … mà thôi.

Đặt biệt, Unicode chủ trương bao gồm tất cả các đơn vị chữ viết từ cổ chí kim trên toàn thế giới, hiện được hỗ trợ trên hệ điều hành Windows NT/XP/Vista, Linux, v.v. Các phông chữ (font) thông dụng của Unicode trên hệ điều hành Windows là: Arial, Tahoma, Verdana, Times New Roman, Courier New, v.v.

Phông chữ (font): Khi các ký tự trong một bộ chữ được hiển thị thành chữ theo một kiểu nào đó thì tập hợp các hình chữ còn được gọi là phông chữ. Thí dụ: phông chữ kiểu Times, phông chữ kiểu Courier, … Vì thứ tự các chữ trong một phông phải giống hệt thứ tự các chữ trong bộ chữ, nên nhiều khi gây ra hiểu lầm giữa phông chữ và bộ chữ (bảng mã). 

Trên hệ điều hành Windows:

- Nếu chọn bộ chữ Unicode thì phải chọn phông Unicode như: Arial, Tahoma, Times New Roman, Verdana, v.v.

- Nếu chọn bộ chữ VNI thì phải chọn phông chữ VNI như: VNI Aptima, VNI Helve, VNI Times, VNI Centur, v.v.

- Nếu chọn bộ chữ VPS thì phải chọn phông chữ VPS như: VPS Long An, VPS Saigon, VPS Can Thơ, VPS Nam Dinh, v.v.

Tóm lại, muốn gõ được văn bản chữ Việt, ta cần 4 điều sau đây:

(1) Dùng phần mềm gõ chữ Việt: chọn một trong các phần mềm gõ như WinVNKey, Unikey, Vietkey, VPSKeys, VNI, mViet, v.v.

(2) Chọn kiểu gõ theo ý thích: VIQR, VNI,  Telex, v.v.  Kiểu gõ chỉ là cách qui ước về dấu và không có liên hệ gì đến bộ chữ cả.  Ta có thể dùng kiểu gõ VNI để gõ tất cả các bộ chữ Việt.

(3) Chọn bộ chữ: Unicode, VISCII, VPS, VNI, TCVN, v.v.

(4) Dùng đúng phông chữ: tùy theo bộ chữ.  Nếu bộ chữ là:

·        Unicode, có thể chọn: Arial, Times New Roman, Tahoma, Verdana v.v.

·        VNI, hãy chọn phông của VNI (tên phông thường bắt đầu bằng VNI)

·        VISCII, hãy chọn phông của VISCII (tên phông thường bắt đầu bằng VI)

·        VPS, hãy chọn phông của VPS (tên phông thường bắt đầu bằng VPS)

·        TCVN 3 hay ABC, hãy chọn phông ABC (tên phông thường bắt đầu bằng .Vn)

C. SO SÁNH 3 KIỂU GÕ DẤU: VIQR, VNI, TELEX

1. Nguyên tắc chung

Tiếng Việt có rất nhiều mẫu tự có hai dấu, nghĩa là vừa có cả dấu phụ lẫn dấu thanh như ồ, ở, ứ, ... Do đó, để gõ nhanh hơn, ta nên tìm chọn kiểu gõ nào mà vị trí các phím dấu càng gần với phím mẫu tự chính càng tốt, vì như thế ta ít phải di chuyển ngón tay nhất khi gõ dấu.  

2. Kiểu gõ VIQR (VietNet)

Kiểu gõ VIQR (VIetnamese Quoted Readable) dùng dấu sẵn có trên bàn phím Mỹ để gõ dấu chữ Việt. Nói rõ hơn là dùng các ký tự trong bảng mã ASCII để gõ dấu chữ Việt.

Hình 1: Kiểu gõ dấu VIQR.

Kiểu gõ VIQR có một lịch sử lâu dài từ thời các môi trường điện toán, nhất là Email và Internet, dùng bộ chữ 7 bit ASCII của Hoa Kỳ trong các thập niên trước năm 2000.  Môi trường này không thể nào hỗ trợ được các chữ có dấu như chữ Việt.  Lúc bấy giờ đã có một số đông người Việt hải ngoại tham gia một nhóm tin Usenet Newsgroup có tên là soc.culture.vietnamese (gọi tắt là nhóm SCV hay Viet Net). Chính những người này đã đặt ra qui ước dùng các dấu ASCII trên bàn phím Mỹ để tượng trưng cho các dấu chữ Việt. Do đó, qui ước này thường được gọi là qui ước VietNet, về sau được nhóm Viet-Std tiêu chuẩn hóa thành qui ước VIQR (xem chuẩn Internet RFC 1456). Qui ước này hiện vẫn còn được sử dụng rộng rãi trong nhóm tin SCV.

Ưu điểm: Dễ nhớ, dù không quen dùng cũng có thể đoán và đọc được.

Khuyết điểm: Chữ tương đối khó đọc. Không gõ nhanh như kiểu Telex. 

Sau khi bộ chữ Unicode được phổ biến rộng rãi thì việc viết và đọc chữ Việt trên máy vi tính và Internet được thống nhất và thuận tiện hơn. Những người quen kiểu gõ VIQR nay bắt đầu tải xuống phần mềm gõ chữ Việt, chọn bộ chữ Unicode trong phần mềm gõ và gõ theo kiểu VIQR, màn hình vi tính hiện ra chữ Việt trọn vẹn và người nhận vẫn đọc được (vì hầu hết máy Windows hiện nay đều có hỗ trợ bộ chữ Unicode).

Dùng kiểu gõ VIQR trong phần mềm gõ chữ Việt có ưu điểm và khuyết điểm như sau:

Ưu điểm: 

- Dễ nhớ, tiện dùng cho những ai quen gõ kiểu VIQR.

- Gõ nhanh được mẫu tự đ vì gõ lặp dd →  đ.

Khuyết điểm:  Không gõ nhanh bằng kiểu Telex hoặc VNI vì các phím gõ dấu thanh ( ’ `? ~ . ) cũng như các phím gõ dấu mũ, râu, trăng ^ +  ( thì nằm rất xa nhau. Có thể nói đây là kiểu gõ chậm nhất trong 3 kiểu gõ.

3. Kiểu gõ VNI

Công ty VNI Soft đặt ra một qui ước dùng các phím số để tượng trưng dấu chữ Việt trong phần mềm  gõ VNI.  Do đó, kiểu gõ theo qui ước này thường được gọi là kiểu gõ VNI.

Hình 2: Kiểu gõ dấu VNI.

Nhiều người lầm việc gõ kiểu VNI với việc sử dụng phần mềm gõ VNI và bộ chữ VNI. Kiểu gõ VNI chỉ là cách dùng số tượng trưng cho dấu.  Do đó, bất kỳ phần mềm gõ nào cũng có thể hỗ trợ kiểu gõ này để gõ bất cứ bộ chữ Việt nào.

Ưu điểm:  Thông dụng, dễ nhớ, nhiều nhóm thiết kế phần mềm gõ chữ Việt cũng dùng kiểu gõ này. 

Khuyết điểm:

-         Mẫu tự “đ”: phải gõ d9, 2 phím “d” và “9” ở xa nhau. (Telex và VIQR: dd →  đ , dùng phím lặp nên nhanh hơn vì không phải di chuyển ngón tay).

-         Mẫu tự “ă”: phải gõ a8, 2 phím “a” và “8” ở xa nhau.

-         Không dùng cách gõ lặp để tạo ra dấu nên phải luôn luôn di chuyển ngón tay khi gõ dấu phụ.

-         Rất chậm khi sử dụng bàn phím Pháp vì các phím số cần phải nhấn thêm phím “Shift”.

-         Trên bàn phím Mỹ, có thể nói kiểu gõ VNI nhanh hơn kiểu VIQR nhưng chậm hơn kiểu Telex.

4. Kiểu gõ Telex

Kiểu gõ Telex dùng phím lặp, dùng các mẫu tự hoặc vị trí các mẫu tự không có trong chữ quốc ngữ để gõ dấu chữ Việt.

Hình 3: Kiểu gõ dấu Telex.

Ðây là kiểu gõ điện tín ngày xưa ở Việt Nam. Ngày nay các phần mềm gõ chữ Việt hỗ trợ qui ước gõ dấu chữ Việt theo lối này.

  

Ưu điểm:  Các phím gõ dấu đều nằm ở 3 hàng giữa của bàn phím nên ít phải di chuyển xa ngón tay khi gõ dấu.

Khuyết điểm:

-         Với những ai thường xuyên gõ xen kẻ trong văn bản các chữ nước ngoài như Anh, Pháp thì phải dùng nhiều lần phím thoát vì nếu không thì các từ nước ngoài sẽ hiện ra không đúng.

-         Mẫu tự “ư”: phải gõ uw, 2 phím “u” và “w” ở xa nhau.

-         Mẫu tự “ơ”: phải gõ ow, 2 phím “o” và “w” ở xa nhau.

-         Khó nhớ các dấu, không dùng quen khó có thể gõ được.

D. KIỂU GÕ DẤU TUBINHTRAN

 

Sau khi phân tích ưu và khuyết điểm của 3 kiểu gõ VIQR, VNI và Telex, chúng tôi đề nghị một kiểu gõ khác hữu hiệu hơn, xin tạm đặt tên là kiểu gõ Tubinhtran.

Hình 4: Kiểu gõ dấu Tubinhtran.

(*) chỉ thích hợp cho bàn phím Pháp vì cách bố trí phím khác với bàn phím Anh-Mỹ.

Kiểu gõ Tubinhtran thật ra phần lớn là tổng hợp các ưu điểm của 2 kiểu gõ VNI và Telex. Kiểu gõ này giúp ta gõ dấu chữ Việt được nhanh hơn vì:

-         Dùng đến 4 phím lặp: ee, uu, oo, aa (để gõ: ê, ư, ơ, ă) nên không cần di chuyển ngón tay.

-         Ở bàn phím Mỹ, vị trí các phím: 1, 2, 3, 4, 5 (để gõ dấu thanh) và 6, q, a, e, u, o  (để gõ: â, ô, ă, ê, ư, ơ) nằm gần nhau nên ta di chuyển ngón tay không xa khi gõ những chữ có dấu thanh và mẫu tự có dấu.

-         Mẫu tự “đ” chỉ cần gõ 1 lần phím “d”.

Hạn chế: Khá chậm khi sử dụng bàn phím Pháp vì các phím số cần phải nhấn thêm phím “Shift”.

E. CÁCH DÙNG KIỂU GÕ TUBINHTRAN TRONG WINVNKEY

Nếu bạn thấy kiểu gõ Tubinhtran hữu hiệu hơn thì có thể tự cài đặt kiểu gõ này vào phần mềm gõ mà mình đang dùng.

Nếu không cài đặt được toàn bộ đề nghị chỉ vì phần mềm bạn đang dùng chưa có đủ chức năng thích hợp thì chúng tôi xin giới thiệu một phần mềm đã tích hợp sẵn kiểu gõ Tubinhtran. Đó là phần mềm gõ WinVNKey (http://winvnkey.sf.net).

WinVNKey là phần mềm gõ chữ Việt và các ngôn ngữ khác trong môi trường Windows, do TS Ngô Đình Học và nhóm thảo chương TriChlor tại Hoa-Kỳ thực hiện. WinVNKey chạy trên Windows NT/2K/XP/2003/2008/Vista. Kiểu gõ Tubinhtran được hỗ trợ kể từ phiên bản 5.4.446, phát hành vào tháng 3 – 2008.

Để hạ tải WinVNKey, ta vào trang mạng  http://winvnkey.sf.net , nhấn chữ “Download” thì sẽ hiện ra trang chứa các phiên bản. Ta hãy chọn phiên bản mới nhất.

(Riêng những ai chưa thạo dùng máy vi tính, có thể đọc thêm bài “Hướng dẫn cấp tốc phần mềm gõ WinVNKey” ở http://chuvietnhanh.sf.net .  Bài này hướng dẫn cách hạ tải, cài đặt WinVNKey vào máy, cách chọn các chức năng thường dùng trong WinVNKey).

Sau khi hạ tải WinVNKey, để gõ kiểu Tubinhtran, ta chọn các tùy chọn ở trang Chính của khung WinVNKey như hình dưới đây:

Hình 5: Trang chính WinVNKey để dùng kiểu gõ dấu Tubinhtran.

Lưu ý: 

• Điều chỉnh như trên thì không những ta có thể gõ dấu theo kiểu gõ Tubinhtran, mà còn có thể gõ nhanh một số phụ âm đầu như:

-         Gõ  f  bung ra  ph  ( vd: gõ fi → phi ) .

-         Gõ q  bung ra  qu  ( vd: gõ qa → qua ). 

-         Gõ  j  bung ra  gi   (vd: gõ ja → gia ).

-         Gõ k  bung ra  kh  (nếu chỉ muốn k thì ta gõ nhanh 2 lần phím k. Lý do của sự chọn đặt này là vì phụ âm kh đứng trước tất cả nguyên âm trong khi k chỉ đứng trước: i, ê, e).

• Điều chỉnh như trên thì ta phải gõ chữ Việt theo bộ chữ Unicode với các phông chữ của Unicode như: Arial, Tahoma, Verdana, Times New Roman, Courier New, ... chẳng hạn.

Nói cách khác, cách chọn các bộ chữ trong WinVNKey như sau. Ví dụ:

-         Nếu dùng phông của Unicode thì phải chọn bộ chữ là Unicode (bộ chữ thứ 4 trong ô “Bộ chữ” ở trang Chính của khung WinVNKey). 

-         Nếu dùng phông của VPS thì phải chọn bộ chữ là VPS (bộ chữ thứ 11 trong WinVNKey). 

-         Nếu dùng phông của VNI thì phải chọn bộ chữ là VNI (bộ chữ thứ 10 trong WinVNKey). 

-         v.v.

F. KIỂU GÕ DẤU TUBINHTRAN-MS

Ngoài kiểu gõ dấu Tubinhtran được trình bày ở trên, xin trình bày thêm kiểu gõ khác, tạm đặt tên là Tubinhtran-MS. Kiểu gõ này gõ nhanh hơn và chỉ thích hợp với bàn phím Anh-Mỹ.

Kiểu gõ Tubinhtran-MS giúp ta gõ các ký tự có dấu â ê ô ă ư ơ đ  được nhanh hơn vì chỉ cần gõ phím 1 lần. Về cơ bản thì kiểu gõ Tubinhtran–MS giống như kiểu gõ Microsoft, chỉ khác qui ước phím mà thôi.

Hình 6: Kiểu gõ dấu Microsoft (TCVN6064) và Tubinhtran-MS.

Lưu ý: Để gõ nhanh hơn nữa các phụ âm đầu chữ: ng, ch, nh, th, tr, ta có thể tự cài đặt thêm 5 qui ước vào kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS ở bộ gõ WinVNKey.

Ví dụ ta cài đặt: w=ng, 2=ch, 3=nh, 4=th, 5=tr (vào Hình 9, phần “Đổi phím thành phụ âm kép”)

Cài xong,  gõ w →  ng, gõ 2 → ch, gõ 3 → nh, gõ 4 → th, gõ 5 → tr.

Vì sao kiểu gõ Tubinhtran-MS lại qui ước khác với Microsoft?

• Về phím dấu thanh: kiểu gõ Tubinhtran-MS dễ nhớ và thuận tiện hơn.

- Chọn phím 1 2 3 4 5 cho các dấu: sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng, để dễ nhớ vì nó theo thứ tự ta đã học chữ  quốc ngữ, lại giống thứ tự của kiểu gõ VNI, và cũng để đồng bộ với kiểu gõ Tubinhtran trình bày ở trên (Kiểu gõ Tubinhtran cũng chọn phím 1 2 3 4 5 cho các dấu: sắc huyền hỏi ngã nặng). Còn  Microsoft lại đổi qua thứ tự khác là: huyền hỏi ngã sắc nặng (56789) nên khó nhớ.

- Quan trọng hơn, tần số xuất hiện của các số 0, 1, 2, 3, 4, 5 thì nhiều hơn số 6, 7, 8, 9 trong các văn bản. Do đó, dùng kiểu gõ Tubinhtran-MS thì khi cần có số 0, 1, 2, 3, 4, 5 thì ta không cần phải gõ phím thoát trước đó. Ta chỉ dùng phím thoát hoặc phím lặp khi cần có số 6, 7, 8, 9. Còn kiểu Microsoft thì ngược lại, khi cần có số 0, 1, 2, 3, 4, 5 thì ta phải gõ phím thoát hoặc phím lặp trước đó.

• Về phím dấu phụ: kiểu gõ Tubinhtran-MS rất dễ nhớ.

-         Phím 6 = â (trên phím 6 có dấu ^ và số 6 khi lật qua bên thì gần giống a, nhìn vào dễ nhớ là â).

-         Phím 7 = ê (số 7 cũng  gần giống ^ nên  nhìn vào dễ nhớ là ê).

-         Phím 8 = ô (số 8 cũng  gần giống o  nên  nhìn vào dễ nhớ là ô).

-         Phím 9 = ă (vì trên phím 9 có dấu trăng ( nên nhìn vào dễ nhớ là ă).

-         Phím [ = ư và phím ] = ơ , giống kiểu Microsoft, vì tần xuất “ư” cao hơn “ơ” trong các vần tiếng Việt. Chọn [ = ư hợp lý hơn vì phím [ gần trung tâm bàn phím hơn.

Sau cùng, đặt tên Tubinhtran-MS để người dùng có thể thấy sự gần gũi với 2 kiểu gõ Tubinhtran và Microsoft.

G. CÁCH CÀI KIỂU GÕ TUBINHTRAN-MS VÀO WINVNKEY (hoặc kiểu gõ của riêng mình)

Đặc điểm ưu việt của phần mềm gõ WinVNKey so với nhiều phần mềm khác là cung cấp sẵn phương tiện cho ta tự thiết kế kiểu gõ cho riêng mình. WinVNKey cũng tích hợp sẵn một số kiểu gõ thông dụng khác nhằm giúp ta có thể dùng bàn gõ được liền.

Nếu bạn thấy kiểu gõ Tubinhtran-MS hữu hiệu (hoặc một kiểu gõ nào đó mình thích) thì bạn có thể tự cài đặt vào WinVNKey. Hiện giờ kiểu gõ Tubinhtran-MS chưa được tích hợp sẵn trong WinVNKey.

Sau đây là cách cài đặt kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS (hoặc kiểu gõ của riêng mình) vào WinVNKey:

1.     Khởi động WinVNKey (Tải xuống từ http://winvnkey.sf.net) .

2.     Mở trang chính của WinVNKey, chọn các tùy chọn như Hình 5 ở trên.

3.     Nhấn chuột chữ “Kiểu gõ” màu xanh, WinVNKey sẽ hiện ra bảng “Điều Chỉnh Cách Gõ Chữ Việt” như Hình 7 sau đây.

Hình 7: Bảng  “Điều Chỉnh Cách Gõ Chữ Việt” của WinVNKey, kiểu gõ Tubinhtran.

4.     Trong Hình 7, bạn có thể thay đổi để thiết kế cho bất kỳ kiểu gõ nào của riêng mình. Trước tiên bạn đặt tên cho kiểu gõ mới theo các bước sau: nhấn mũi tên đen kế chữ “Kiểu gõ”, xong  nhấn chữ “Lưu trữ dưới tên khác”. WinVNKey sẽ hiện ra bảng “Đặt Tên Phương Pháp Gõ Chữ” như Hình 8.

Hình 8: Bảng “Đặt Tên Phương Pháp Gõ Chữ”.

5.     Trong Hình 8, bạn gõ tên kiểu gõ của riêng mình cho cả 2 giao diện Vietnamese và English. Nếu bạn thích dùng kiểu gõ Tubinhtran-MS thì bạn gõ hàng chữ “16. Tubinhtran-MS” giống như Hình 8, xong nhấn nút “OK”.

6.     WinVNKey lập tức sẽ hiện ra bảng  “Điều Chỉnh Cách Gõ Chữ Việt” với tên kiểu gõ mà bạn vừa đặt. Trong bảng này, bạn bắt đầu thiết kế kiểu gõ của riêng mình. Nếu bạn thích cài kiểu gõ Tubinhtran-MS và làm xong bước 5 ở trên thì lập tức sẽ hiện ra bảng “Điều Chỉnh Cách Gõ Chữ Việt” với tên kiểu gõ Tubinhtran-MS như Hình 9. Trong bảng này, bạn thay đổi như Hình 9, xong bạn nhấn nút  X ở góc phía trên là hoàn tất việc cài đặt.

(Lưu ý: Để gõ nhanh hơn nữa các phụ âm đầu chữ: ng, ch, nh, th, tr, ta có thể tự cài đặt  thêm 5 qui ước vào kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS trong Hình 9 ở phần "4. Đổi phím thành phụ âm ghép".

Ví dụ cài đặt: w=ng, 2=ch, 3=nh, 4=th, 5=tr vào Hình 9, phần “Đổi phím thành phụ âm kép”. Cài xong,  gõ w →  ng, gõ 2 → ch, gõ 3 → nh, gõ 4 → th, gõ 5 → tr.

Hoặc cài đặt: w = ng, 2@ = ch, 3# = nh, 4$ = th, 5% = tr. Cài xong,  gõ w → ng. Gõ 2 hoặc @ → ch, Ch. Gõ 3 hoặc # → nh, Nh. Gõ 4 hoặc $ → th, Th. Gõ 5 hoặc % → tr, Tr).

Hình 9: Bảng  “Điều Chỉnh Cách Gõ Chữ Việt” của WinVNKey, kiểu gõ Tubinhtran-MS.

7.     Sau cùng, để dùng kiểu gõ Tubinhtran-MS (hoặc kiểu gõ của riêng mình) mà bạn vừa cài đặt, bạn chọn tùy chọn ở Trang Chính như Hình 10.

Hình 10: Trang chính WinVNKey để dùng kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS.

Lưu ý: Nếu bạn sơ ý làm sai hoặc bị trục trặc gì, bạn chỉ việc nhấn mũi tên đen kế chữ “Kiểu gõ” như Hình 9, xong nhấn chữ “Phục hồi kiểu gõ này” thì kiểu gõ “14. Tubinhtran (có dấu)” sẽ được phục hồi như lúc bạn chưa cài đặt gì. Bạn cũng có thể nhấn chữ “Phục hồi tất cả kiểu gõ nguyên thủy” thì toàn bộ 15 kiểu gõ tích hợp sẵn trong WinVNKey sẽ trở lại dạng mặc định (default).

H. KẾT LUẬN

• Hiện nay, ngày càng nhiều người gõ chữ Việt có dấu vì bộ chữ Unicode đã được phổ biến khắp thế giới, giúp việc viết và đọc chữ Việt trên máy vi tính và Internet được thống nhất và thuận tiện hơn. Nhưng đa số chúng ta vẫn còn dùng 3 kiểu gõ dấu đã có từ xa xưa là: VIQR, Telex, VNI.

- Kiểu gõ VIQR có từ thời chưa có máy vi tính. Nó chỉ thích hợp khi Unicode chưa được phổ biến. Đây là kiểu gõ chậm nhất vì nó dùng dấu sẵn có trên bàn phím Mỹ để gõ dấu nên các phím gõ dấu nằm rất xa các phím nguyên âm.

- Kiểu gõ Telex có từ thời chưa có máy vi tính, chỉ thích hợp trong việc viết điện tín bằng máy đánh chữ. Những ai thường xuyên gõ xen kẻ trong văn bản các chữ nước ngoài như Anh, Pháp thì phải dùng nhiều lần phím thoát để chữ nước ngoài được hiện ra đúng.

- Kiểu gõ VNI dùng các phím số: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 tượng trưng cho các dấu nên dễ nhớ nhưng gõ không nhanh. Nó không dùng phím lặp để tạo ra dấu nên ta phải luôn di chuyển ngón tay khi gõ dấu phụ: mũ, râu, trăng, gạch ngang chữ đ. Kiểu gõ này không gõ nhanh được tối ưu. 

Với các hạn chế nêu trên của 3 kiểu gõ VIQR, Telex và VNI, thiết nghĩ ta nên tìm một kiểu gõ khác nhanh hơn. Hai kiểu gõ dấu Tubinhtran và Tubinhtran-MS được trình bày ở trên nên xem như là một suy tìm kiểu gõ tối ưu. Chỉ cần tốn khoảng nửa giờ tập là ta có thể gõ nhanh kiểu gõ dấu Tubinhtran hoặc Tubinhtran-MS, dù ta đang gõ quen với bất kỳ kiểu gõ nào.

      

• Kiểu gõ dấu Tubinhtran-MS hoặc Tubinhtran thì rất thích hợp cho phương pháp mới gõ tắt chữ Việt được cài sẵn trong WinVNKey. Ta gõ chữ tắt nhưng nhờ có phần mềm xử lý nên máy vi tính vẫn hiện ra chữ Việt trọn vẹn. Để hiểu phương pháp này, xin đọc bài “Phương pháp mới gõ tắt chữ Việt” ở trang mạng Chữ Việt Nhanh: http://chuvietnhanh.sf.net .

• Chúng tôi xin chân thành tri ân TS Ngô Đình Học, tác giả phần mềm gõ WinVNKey, đã tiên phong kiểu gõ dấu Tubinhtran vào WinVNKey, và sẽ tích hợp kiểu gõ Tubinhtran-MS trong phiên bản tới.

© Trần Tư Bình (Email: tubinhtran@gmail.com, Web: Chữ Việt Nhanh).